Książki o inwestowaniu cz.2 – psychologia inwestowania

Wejście w świat inwestowania nie pozbawia nas człowieczeństwa – ba, ono często uwypukla nasze przekonania o pieniądzach i wszelkie niedoskonałości charakteru. Dlatego w dzisiejszym przeglądzie książek o inwestowaniu na tapecie znalazło się kilka pozycji dotyczących związku finansów oraz psychologii.

Wejście w świat inwestowania nie pozbawia nas człowieczeństwa – ba, ono często uwypukla nasze przekonania o pieniądzach i wszelkie niedoskonałości charakteru. Dlatego w dzisiejszym przeglądzie książek o inwestowaniu na tapecie znalazło się kilka pozycji dotyczących związku finansów oraz psychologii. 

 

W pierwszym wpisie dotyczącym polecanych przeze mnie książek wymieniłam kilka pozycji idealnych do nauki inwestowania od podstaw. Jeśli ten wpis Ci umknął, to koniecznie go przejrzyj – Zestawienie książek do inwestowania dla początkujących.

Tymczasem w drugim wpisie z naszej książkowej serii opisuję sześć pozycji dotyczących finansów behawioralnych oraz psychologii inwestowania. Niektóre z tych książek to typowe podręczniki, inne to przyjemne lektury do zabrania ze sobą na plażę. Każda z nich może trafić do nieco innego odbiorcy, ale wszystkie, bez wyjątku, są moim zdaniem godne polecenia. 

Ponieważ ciekawych książek o psychologii inwestowania zapewne może przybywać, więc nie wykluczam regularnych aktualizacji tego wpisu. A jeśli czujecie, że któraś książka powinna się znaleźć w tym zestawieniu, to koniecznie dajcie mi znać.

Jeśli któraś książka Wam się spodoba, to warto kupić ją w księgarni Maklerska.pl.

Pomijając fakt, że ja się tam zaopatruję we wszystkie moje książki o inwestowaniu (a ekipa Maklerskiej to świetni ludzie, których znam od lat), to jeszcze… mamy dla Was prezent!

Na hasło inwestorki-gmc otrzymacie aż 10% zniżki na zamówienie! 

A tymczasem przejdźmy do konkretów.

Kolejność opisywanych przeze mnie książek jest przypadkowa. Nie zamierzam robić żadnego rankingu lepszych i gorszych pozycji z prostej przyczyny: każda książka ma swoje zalety i każda trafi do trochę innej osoby. 

Niektórzy potrzebują czegoś w stylu podręcznika, inni będą woleli książkę opartą o konkretne historie z życia wzięte. Żadne z tych podejść nie jest lepsze ani gorsze. 

To zestawienie ma za zadanie dobrać idealną książkę do Ciebie!

Przy każdej książce znajdziesz takie informacje:

  • Zawartość książki – czyli opis tego, jak książka jest podzielona i jakie tematy porusza
  • Moja opinia – czyli moja subiektywna opinia na temat konkretnej książki
  • Dla kogo jest ta książka – czyli parę zdań na temat tego, komu – moim zdaniem – najbardziej się ta książka przyda
  • Link do księgarni Maklerska.pl (czyli do miejsca, w którym sama zaopatruję się w książki o tematyce finansowej od lat).

Jason Zweig „Twój mózg, Twoje pieniądze”

Zestawienie książek związanych z psychologią inwestowania rozpoczynam od pozycji, z którą ja sama po raz pierwszy zetknęłam się w 2010 roku, gdy recenzowałam ją do wydawanego wtedy przeze mnie magazynu TREND. Już wtedy ta książka niezmiernie mi się spodobała i wskoczyła do zestawienia moich ulubionych książek (około)finansowych.

W tym roku książkę przeczytałam po raz drugi i potwierdzam, że nadal czyta się ją świetnie! Jak się domyślacie, połączenie tematu emocji oraz pieniędzy to arcyciekawa kombinacja, która najzwyczajniej w świecie przydaje się w życiu.

Zawartość książki

Jason Zweig opisuje wiele ciekawych tez z najnowszych badań w zakresie neuroekonomii, tłumacząc, jak przeróżne uczucia – i te przyjemne, i te trudne – przekładają się na nasze decyzje finansowe (w tym także decyzje inwestycyjne) i ogólnie na to, jak radzimy sobie z pieniędzmi. 

Bazą książki jest 10 rozdziałów, spośród których każdy oparty jest o konkretne zagadnienie – na ogół konkretne uczucie. Nie mogło tu więc zabraknąć rozdziałów poświęconych kluczowym emocjom odczuwanym przez inwestorów, jakimi są strach i chciwość – ale autor rozprawia się również z uczuciem żalu, z pewnością siebie czy szczęściem. Zweig pokazuje, co zrobić, by być bardziej świadomym/-ą swoich emocji w kontekście pieniędzy i jak sprawić, by odwieczny konflikt na linii mózg-serce nie przeszkadzał nam w dążeniu do niezależności i wolności finansowej.

Praktycznym uzupełnieniem książki są trzy dodatki, zawierające zestaw rad przydatnych zwłaszcza początkującym inwestor(k)om. Dodatki te pokazują m.in. przykładową prostą strategię inwestycyjną oraz podsumowanie zasad, którymi warto się kierować, aby mądrze dysponować swoimi pieniędzmi.

Moja opinia

Wszystkie tezy autora są oparte o mnóstwo badań – ale cała książka jest napisana prostym, zrozumiałym językiem. A więc, jeśli macie przeczytać jedną książkę o pieniądzach lub inwestowaniu w najbliższym czasie, albo jeśli chcecie sprawić komuś naprawdę fajny prezent, to z czystym sumieniem polecam Wam właśnie „Twój mózg, Twoje pieniądze”.

Dla kogo jest ta książka?

Niewątpliwą zaletą książki J. Zweiga jest jej uniwersalność. To świetna lektura zarówno dla tych osób, które nigdy nie miały do czynienia z edukacją finansową lub dopiero rozpoczynają przygodę z inwestowaniem – jak i dla rynkowych wyjadaczy, którzy chcą lepiej zrozumieć podstawy podejmowanych przez siebie decyzji.

Andre Kostolany „Psychologia giełdy”

„Psychologia giełdy” to książka specyficzna, ale w dobrym tego słowa znaczeniu. Jej podtytuł mówi wszystko – a brzmi on: „Słynne wykłady przy kawiarnianym stoliku”. I coś w tym jest: książkę czyta się tak, jakby słuchało się opowieści doświadczonej osoby, która przybliża nam wszystkie najważniejsze rzeczy, których nauczyła się przez wiele lat aktywnego inwestowania i spekulacji.

Zawartość książki 

Książka Andre Kostolany’ego składa się z dwunastu głównych rozdziałów, zwanych wykładami. Oprócz nich, mamy także wykład inauguracyjny i kolokwium końcowe. 

Każdy wykład to oddzielna historia, która prezentuje pewien aspekt funkcjonowania giełd. Te wykłady nie przypominają jednak akademickich rozważań i nie są bynajmniej pełne książkowych definicji. Wręcz przeciwnie: Kostolany opowiada o kluczowych regułach gry na giełdzie przez pryzmat swoich doświadczeń, jako osoby, która rozpoczynała swoją przygodę z inwestowaniem w latach 20. XX wieku oraz, przede wszystkim, przeżyła powojenny boom gospodarczy. 

Autor książki dotyka więc takich tematów jak zachowanie inwestorów podczas hossy i bezkrytyczne kupowanie wszystkiego, co się nawinie; bezsensowne umiłowanie do lokat i tracenie pieniędzy przez inflację, o związkach ryzyka z potencjalnymi zyskami na giełdzie, o tym, jak powinno się postępować w czasach bessy (brzmi znajomo? 😉 ). 

Każdy z tych tematów jest pretekstem do opisania obserwacji dotyczących zachowania inwestorów w poszczególnych sytuacjach oraz spostrzeżeń na temat psychologii tłumu. Temat psychologii przewija się więc przez całą książkę. 

Moja opinia

Książka „Psychologia giełdy” okazała się inna niż oczekiwałam – ale było to zaskoczenie pozytywne. Przeczytałam już niejedną pozycję o psychologii inwestowania, a ta książka się na ich tle wyróżnia. O ile po pozycji o takim tytule spodziewałabym się kolejnej porcji regułek i definicji, to otrzymałam luźną lekturę, która jednak pełna była trafnych spostrzeżeń. 

Kostolany nawiązuje bardzo wyraźnie i szczegółowo do swoich doświadczeń, które siłą rzeczy koncentrują się wokół okolic II wojny światowej i powojennej odbudowy Niemiec. Niemniej, w wielu miejscach, czytając książkę Kostolany’ego, czułam się tak, jak gdyby opowiadał on o hossach czy krachach z XXI wieku. To zadziwiające, jak bardzo natura ludzka nie zmieniła się przez kilkadziesiąt lat. 

Dla kogo jest ta książka?

Lekkie pióro autora i brak nadmiernego przywiązania do giełdowego żargonu sprawiają, że „Psychologia giełdy” to książka praktycznie dla każdej osoby zainteresowanej tematami inwestowania, zwłaszcza tego aktywnego. Inwestorzy początkujący mogą dzięki niej nabyć wiele ważnych lekcji, które pomogą im lepiej odnaleźć się na giełdzie, zaś ci bardziej doświadczeni z pewnością, tak jak ja, odnajdą w książce wiele ciekawych refleksji. 

Piotr Zielonka „Giełda i psychologia”

W zestawieniu książek o psychologii inwestowania nie może zabraknąć tego autora. Piotr Zielonka od lat bowiem prowadzi badania w zakresie ekonomii behawioralnej, których rezultaty przedstawia m.in. właśnie w pozycji „Giełda i psychologia”.

Zawartość książki 

Książka Piotra Zielonki jest zwięzłym, ale kompleksowym podsumowaniem dotychczasowej wiedzy naukowej na temat psychologii inwestowania. Jest ona podzielona na trzy główne części. Pierwsza z nich („Podejście preskryptywne i normatywne”) stanowi solidne wprowadzenie do kluczowych pojęć powiązanych m.in. z analizą techniczną i fundamentalną, z efektywnością rynku (lub jej brakiem) czy teorią portfelową – czyli do obszarów, w których aspekty psychologiczne inwestowania są wyraźnie widoczne. 

Druga część („Podejście deskryptywne”) opisuje zachowania inwestorów oraz prezentuje najpopularniejsze ich błędy – w tym nadmierną pewność siebie, efekt świeżości, pułapkę potwierdzania czy zakotwiczenie. W tej części książki pokazane są również mechanizmy, motywujące inwestorów do podejmowania konkretnych decyzji, niekoniecznie tych im sprzyjających. To (przynajmniej moim zdaniem) zdecydowanie najciekawsza część książki, ponieważ pokazuje ona kwintesencję powiązań inwestowania i psychologii oraz sprawia, że każdy inwestor i inwestorka, którzy mają już pewne doświadczenie, odnajdują w tej książce część siebie.

Z kolei trzecia część książki („Wybrane badania empiryczne”) to już konkretny opis badań powiązanych z czynnikiem ludzkim na giełdzie – np. tych dotyczących błędów w prognozowaniu analityków czy też tego, kto chętniej wybiera strategie gry z trendem, a kto kontrariańskie.

Moja opinia

„Giełda i psychologia” to zdecydowanie pozycja naukowa i nie próbuje udawać niczego innego – aczkolwiek warto podkreślić, że charakterystyczne dla podręcznika definicje oraz opisy badań łączone są tu z przystępnym językiem. 

Obecnie w sprzedaży jest już szóste wydanie tej książki, co samo w sobie pokazuje, że jest to już swojego rodzaju klasyka pozycji o tej tematyce. Nie bez przyczyny. 

Jej ogromnym (w zasadzie, największym) plusem jest brak zbędnych akapitów i wodolejstwa – ta książka to czysty konkret i absolutna skarbnica wiedzy na temat tego, jak giełda i psychologia są ze sobą powiązane. To obecnie chyba najbardziej kompleksowa książka na temat psychologii inwestowania, nawet mimo relatywnie niewielkiej objętości.

Dla kogo jest ta książka?

Osoby, które na rynku finansowym już funkcjonują, mają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w inwestowaniu, z pewnością docenią tę książkę najbardziej. Dla mnie jest ona idealnym podsumowaniem kluczowych zależności, zjawisk i badań dotyczących psychologii inwestowania. Niemniej, jeśli nie lubicie podręczników lub jesteście absolutnie początkujące, to przebrnięcie przez książkę Piotra Zielonki może być dla Was trudniejsze. 

Piotr Zielonka „Punkt odniesienia”

Książka „Punkt odniesienia” to kolejna pozycja Piotra Zielonki, dotycząca ekonomii behawioralnej, czyli nauki będącej połączeniem ekonomii oraz psychologii. I jest to kolejna pozycja tego autora, która jest zwięzła, konkretna i wypełniona ciekawymi wnioskami z badań.  

Zawartość książki 

Tytuł książki jest nieprzypadkowy – autor bowiem wysnuwa tezę, że to, w jaki sposób oceniamy nasze decyzje finansowe, w tym te dotyczące inwestowania, oraz jak je motywujemy, zależy właśnie od punktu odniesienia. Piotr Zielonka w książce prezentuje zjawiska, które sprawiają, że nasze postrzeganie zysku lub straty jest całkowicie subiektywne.

Książka podzielona jest na dwie główne części. Pierwsza z nich dotyczy sfery motywacyjnej – czyli tego wszystkiego, co skłania nas do podejmowania decyzji, zaspokajających nasze potrzeby i ambicje. W tej części poznajemy mniej racjonalne oblicze każdego/każdej z nas – czyli m.in. dowiadujemy się, czym jest hedoniczny kołowrot, o co chodzi z „problemem choroby azjatyckiej” i dlaczego tak bardzo jesteśmy przywiązani do status quo. 

Z kolei druga część książki dotyczy sfery poznawczej, czyli tego jak odbieramy świat. Tu również jesteśmy narażeni/-one na wiele różnych nieracjonalnych zachowań, które zniekształcają nasz obraz świata. To tu czytamy więc m.in. o nadmiernej pewności siebie, o słynnym efekcie zakotwiczenia czy też o tym, że mamy tendencje do poszukiwania tylko tych informacji, które pasują pod naszą wizję świata. 

Moja opinia

Nie ukrywam, że w książkach Piotra Zielonki najbardziej lubię to, że jest w nich dokładnie tyle treści, ile potrzeba. Autor ten nie bawi się w przydługawe wstępy i daruje sobie powtarzanie wielokrotnie tych samych wniosków (co niestety zdarza się w niektórych pozycjach), a zamiast tego oferuje jakże przyjemny, czysty konkret. 

„Punkt odniesienia” nie jest wyjątkiem. Struktura książki jest prosta, a treść uporządkowana – każdy rozdział jest przejrzysty, co sprawia, że książkę – mimo jej naukowego charakteru – czyta się szybko i lekko. 

Dla kogo jest ta książka?

Warto mieć na uwadze, że – podobnie jak pozostałe pozycje tego autora – jest to książka naukowa, więc znajdziemy tu i definicje, i nawet kilka wzorów, ale przede wszystkim, poparcie tez opisem konkretnych badań. 

Dla finansistów i inwestorów, którzy mają już pewne doświadczenie, to wręcz pozycja obowiązkowa. Ale „Punkt odniesienia” to też po prostu idealny podręcznik dla osób, które dopiero zaczynają interesować się finansami behawioralnymi lub tych, które studiują finanse, ekonomię, socjologię czy psychologię i chcą dowiedzieć się więcej na temat finansów behawioralnych. To podręcznik, ale jego naukowy charakter nie przytłacza.

 Morgan Housel „Psychologia pieniędzy”

Książka „Psychologia pieniędzy” swoim wyglądem i chwytliwym tytułem zachęca do wzięcia jej do ręki. A później jest jeszcze lepiej, bo książka ta oferuje dokładnie to, co obiecuje w podtytule – ponadczasowe lekcje o bogactwie, chciwości i szczęściu.

Zawartość książki 

Książka podzielona jest na 20 rozdziałów, z których każdy opisuje jakąś ciekawą prawdę na temat naszego funkcjonowania w świecie pieniędzy. Już pierwszy rozdział, „Nikt nie jest szalony”, ma istotny przekaz: taki, że każdy/-a z nas ma własne doświadczenia, które w dużym stopniu kształtują to, jak podchodzimy do pieniędzy. 

Ale praktycznie każdy kolejny rozdział ma równie ciekawą i jakże prawdziwą tezę. Housel – poprzez niezliczoną liczbę trafnych anegdot i historii słynnych inwestorów czy przedsiębiorców – przekazuje czytelnikowi cały szereg prawd o tym, jak funkcjonuje świat pieniędzy. 

W książce przeczytamy więc m.in. o roli szczęścia w naszym bogaceniu się; o tym, ile pieniędzy to „wystarczająco dużo” pieniędzy, o podejściu do błędów oraz odpowiednim spojrzeniu na to, co wydarzyło się w przeszłości. Nie brakuje oczywiście także rozdziału (a w zasadzie kilku rozdziałów) dotyczących tego, w jaki sposób pieniądze wypłacają nam prawdopodobnie najważniejszą i najcenniejszą nagrodę: możliwość posiadania kontroli nad swoim czasem – i jak to, czego NIE kupujemy, może przyczyniać się do naszego bogactwa.

Moja opinia

Książka „Psychologia pieniędzy” to bardzo przyjemna i pouczająca lektura, która moim zdaniem jest idealną pozycją do przeczytania na wakacjach, albo do kawy, albo wieczorem po ciężkim dniu. Czyta się ją lekko, ale nie oznacza to bynajmniej, że jest to książka pozbawiona refleksji – wręcz przeciwnie, ta książka w nienarzucający sposób skłania nas do przyjrzenia się własnemu podejściu do pieniędzy. 

Dla kogo jest ta książka?

Z książki przebija do czytelnika dość konserwatywne i długofalowe podejście do zarabiania i zarządzania swoimi pieniędzmi – co w przypadku większości osób będzie podejściem najprostszym do mądrego zaimplementowania w swoim własnym życiu. 

Z tej przyczyny, książka ta będzie prawdopodobnie ciekawą lekturą praktycznie dla wszystkich osób, które chcą mądrze podchodzić do swoich pieniędzy i, dzięki temu, spać spokojniej. 

Grzegorz Zalewski, Tomasz Zaleśkiewicz „Droga inwestora”

Ta niewielka książka, napisana w formie wywiadu, jest opisem drogi, jaką większość z nas przechodzi, gdy rozpoczyna swoją przygodę z inwestowaniem. To zapis ciekawej rozmowy na temat tego, jak chciwość i strach przekładają się na nasze decyzje. 

Zawartość książki 

Książka jest podzielona na dwie główne części, które są związane z dwiema emocjami, najsilniej działającymi na inwestorów i inwestorki: chciwością i strachem. 

Pierwsza część, Chciwość, to opis wszystkich uczuć, jakie pojawiają się w okresach rynkowej hossy. Rozmowy autorów dotyczą więc optymizmu, ekscytacji oraz euforii, które stają się tym większe, im większe są nasze zyski. Proces opisany w książce pokazuje, że nawet najbardziej racjonalna osoba potrafi się w tych emocjach pogubić.

Druga część, Strach, jest dłuższa objętościowo – ale ma to swoje uzasadnienie. Okresy gorszej koniunktury czy też strat na giełdzie to czas, który wywołuje w inwestor(k)ach całe spektrum przeróżnych uczuć: od wstępnego niepokoju i zaprzeczania trudnej sytuacji, przez lęk i rozpacz aż po zniechęcenie… a późniejsze pojawienie się w końcu także iskierki nadziei. Każda z tych emocji jest również przedmiotem dyskusji autorów. 

Moja opinia

„Droga inwestora” była jedną z pierwszych, o ile nie pierwszą, książką dotyczącą psychologii inwestowania, którą przeczytałam w swoim życiu. Do dzisiaj mam do niej sentyment, bo jest to po prostu prosta i przyjemna lektura o tym, jak emocje przeplatają się przez nasze doświadczenia inwestycyjne. 

Dla kogo jest ta książka?

„Droga inwestora” to dosłownie dla wszystkich. Jest zwięzła i lekka do przyswojenia, co czyni ją idealną lekturą dosłownie na jeden czy dwa wieczory. Początkującym inwestor(k)om pozwoli ona uniknąć najpopularniejszych błędów lub przynajmniej być ich świadomym/-ą. Z kolei doświadczeni inwestorzy i inwestorki rozpoznają w tej książce zapewne wiele swoich zachowań.   

Książka obecnie niedostępna w sprzedaży. 

Książki o psychologii inwestowania – podsumowanie

Każda z książek, zawartych w tym zestawieniu, jest moim zdaniem na swój sposób godna polecenia. Pamiętajcie jednak, że wszystkie umieszczone tu opinie są moimi subiektywnymi ocenami – a więc można z nimi polemizować.

Jeśli któreś z tych książek już czytałyście – dajcie znać w komentarzach, czy Wam przypadły do gustu i, oczywiście, czy się przydały na Waszej drodze do ogarniania swoich pieniędzy.

A kolejne treści dotyczące godnych polecania książek – już niebawem!

Zapisz się na newsletter i pobierz e-booka 50 SPOSOBÓW NA ZARABIANIE!

Marzysz o tym, aby mieć dodatkowe źródło przychodu?

Chcesz zmienić pracę na taką, którą pokochasz i która przyniesie ci satysfakcjonujące zarobki?

A może twoim celem jest własny biznes?

.

Zobacz również:

Trzecie urodziny GMC i otwarcie siedziby! Kulisy GMC #11

W sobotę 10.02 odbyło się wyjątkowe spotkanie w centrum Warszawy. Nie tylko obchodziłyśmy trzecią rocznicę utworzenia Girls Money Club we wspaniałym towarzystwie, ale również oficjalnie otworzyłyśmy nową siedzibę GMC. W dzisiejszym artykule dzielimy się podsumowaniem z tego ekscytującego eventu!

Czytaj więcej »

Finanse i miłość – jak rozmawiać o pieniądzach, by zbudować silniejszy związek? Zaproś bliską osobę na money date!

Pieniądze są często uznawane za źródło napięć w relacjach, ale mogą być także narzędziem do budowania zaufania oraz wspólnego bezpieczeństwa. Jak rozmawiać z partnerem lub partnerką o pieniądzach? W jaki sposób zorganizować wspólne finanse? W dzisiejszym artykule z okazji Walentynek podzielę się wskazówkami – z perspektywy kobiety-finansistki, w związku małżeńskim z finansistą. 😉

Czytaj więcej »